National Geographic 7/2025

W świecie zwierząt piękno nie oznacza wyższej wartości dla ekosystemu – przekonuje w swoim materiale A.J. Jacobs. Zwierzęta przez ludzi postrzegane jako brzydkie – sępy, ślimaki, leniwce czy żabnice – często pełnią niezastąpione role w przyrodzie, choć w naszych działaniach ochronnych są marginalizowane. Sępy, ze swoimi łysymi głowami i niekonwencjonalnymi zwyczajami żywieniowymi, są skutecznymi czyścicielami natury. Ich stalowe żołądki niszczą patogeny obecne w padlinie, zapobiegając epidemiom. Z kolei ślimaki bezmuszlowe odgrywają ważną rolę w recyklingu substancji organicznych. Śluz tych zwierząt stał się inspiracją dla klejów chirurgicznych. Leniwce zaś, choć ospałe, funkcjonują, zużywając minimalne ilości energii.
Zwierzęta z tzw. listy D – fizycznie nieatrakcyjne, dziwaczne, często wręcz obrzydliwe – nie mogą liczyć na ochronne wsparcie związane z kampaniami ekologicznymi. Wiele z nich jednak, jak choćby żabnice pożerające inwazyjne skrzydlice czy nietoperze zapylające rośliny w Azji, jest kluczowych dla równowagi biologicznej.
Nadszedł czas, by przedefiniować pojęcie piękna w przyrodzie i dostrzec, że prawdziwe „supermoce” często kryją się pod mało atrakcyjną powierzchownością. Brzydkie zwierzęta również zasługują na podziw i ochronę. Ratują nasze zdrowie, środowisko i przyszłość planety.
W tym numerze znajdziesz również m.in. artykuł o Fulanach – nomadach z afrykańskiego Sahelu, a także opowieść o „niedzisiejszej” wsi z rumuńskiego Siedmiogrodu rządzącej się własnymi wielowiekowymi prawami.
Życzę przyjemnej lektury.

Redaktor Naczelny

Łukasz Załuski