National Geographic 6/2025

Poziom stresu na świecie wzrósł gwałtownie w ostatnich latach. Przyczyny wydają się oczywiste – żyjemy w niespokojnych czasach. Niedawno przeszliśmy pandemię COVID-19, a teraz stoimy w obliczu katastrofy klimatycznej i realnego ryzyka globalnego konfliktu zbrojnego. Temat napięcia psychicznego podejmuje Yudhijit Bhattacharjee w reportażu Nowa wiedza na temat stresu. Badania jasno pokazują, że długotrwały stres wyniszczająco wpływa na zdrowie, prowadząc m.in. do chorób serca, otyłości, osłabienia odporności czy depresji.
Szczególnie groźny jest stres doświadczany we wczesnym dzieciństwie, który może trwale zaburzać rozwój mózgu. Również dorośli, zwłaszcza osoby w trudnych sytuacjach życiowych, są narażeni na biologiczne skutki przewlekłego stresu, takie jak przyspieszone starzenie się organizmu. Na szczęście znamy też sposoby na ochronę zdrowia. Lista nie zaskakuje. To przede wszystkim odpowiednia dieta, sen, aktywność fizyczna, praktyki medytacji oraz wspierające relacje społeczne. Wszystko to pomaga łagodzić wpływ stresu i wzmacniać odporność psychiczną.
Co ciekawe, naukowcy podkreślają, że nie wszystkie formy stresu są szkodliwe – krótkotrwały stres może motywować i poprawiać wydajność. Problem zaczyna się wtedy, gdy stres staje się chroniczny. W badaniach prowadzonych na zwierzętach zauważono, że przewlekły stres może uszkadzać DNA i zaburzać mechanizmy naprawcze organizmów.
Gorąco polecam także inne teksty z niniejszego numeru. Choćby reportaż Oazy na krawędzi poświęcony pustynnym fenomenom, które powoli stają się mirażem. A także materiał Z farmy do szafy traktujący o zrównoważonej modzie rodem z Indonezji.
Życzę przyjemnej lektury.

Redaktor Naczelny

Łukasz Załuski