National Geographic 5/2024

Spis treści

8 W CENTRUM UWAGI

16 STRAŻNICY OGNIA
Zaratusztrianizm narodził się 3,5 tys. lat temu w Azji Środkowej. Swego czasu był np. religią państwową Imperium Sasanidów praktykowaną przez miliony wiernych. Dziś ponad 100 tys. wyznawców tego kultu na świecie mimo licznych wyzwań i przeciwności wciąż żyje jego zasadami.

42 BURZOWE PASY JOWISZA
Obrazy i dane przesłane na Ziemię przez należącą do NASA sondę Juno dają szczegółowy obraz wiecznie szalejących potężnych burz na powierzchni gazowego olbrzyma, największej planety Układu Słonecznego.

44 SEKRETY OŚMIORNIC
Potwory z głębin? W żadnym wypadku. Raczej cuda naszego świata. Stworzenia z niezwykłą budową i umiejętnościami kamuflażu. Ale przede wszystkim uderzającą jak na głowonogi inteligencją wytworzoną przez mocno rozproszony układ nerwowy.

72 POWRÓT DO ŻYCIA
Ponad pięć wieków temu inkaska dziewczyna została złożona w ofierze bogom na jednym z andyjskich szczytów. Z upływem czasu ciało uległo naturalnej mumifikacji. Dziś badaczom udało się zrekonstruować jej twarz.

76 SZTUKA NASKALNA
Od błotnych glifów znalezionych w ciemnej jaskini w Alabamie po petroglify na piaskowcowych skalnych ścianach w Wyoming, wielowiekowe dzieła sztuki tubylczej zdobią krajobrazy całej Ameryki Północnej.

98 NA RATUNEK LEMUROM
Ma Madagaskarze pewna prymatolożka stara się ratować zagrożone lemury, propagując wśród mieszkańców wsi hodowlę „bekonowych owadów”.

104 STAROŻYTNY GADŻET
Liczący sobie 1700 lat rzymski niezbędnik
zdumiewająco przypomina dzisiejszy „nóż szwajcarski”.

106 STRUMIENIE PO REHABILITACJI
Większość światowych strumieni kredowych znajduje się w Anglii. Te niezwykle cieki wodne, występujące tylko na podłożu kredowym, w czasie urbanizacji mocno ucierpiały. Teraz jednak grono zapaleńców poświęca czas, energię i pieniądze, by doprowadzić do ich renaturyzacji.